Yemek Çeki Nedir?

Yemek çekini, şirketlerin çalışanlarına öğle yemeği vermek üzere uyguladığı bir sistem olarak tanımlayabiliriz. Özellikle 90’lı yıllarda şirketler, çalışanların öğle yemeği ihtiyacını yemek çeki gibi yöntemlerle karşılıyordu. Günümüzde ise daha pratik, kolay ve ölçülebilir olan kart sistemi daha yaygın hale gelmiş durumda. Bu kartların gün geçtikçe yaygınlaşmasına ve beraberinde getirdiği sayısız avantaja rağmen bazı şirketler hâlâ yemek çeki gibi eski sistemleri kullanmaya devam ediyor. Peki, yemek çeki nasıl çalışır ve şirketler için gerçekten avantajlı mıdır?

Gelin, birlikte göz atalım. 

Yemek Çeki Nedir?

“Yemek çeki nedir?” sorusunu, “şirketlerin günlük öğle yemeği ihtiyaçlarını karşılamak üzere çalışanlarına verdikleri, anlaşmalı kafe ve restoranlarda nakit para yerine kullanılabilen, üzerinde değeri yazılı kupon ya da çek” şeklinde yanıtlayabiliriz.

Yemek çeki sisteminde, yemek çeki firmaları ile çalışanına çek verecek olan şirket arasında bir sözleşme imzalanır. İşveren, çalışan sayısına göre kaç adet yemek çeki talep ettiğine dair sipariş formu doldurarak ilgili firmaya iletir. Yemek çeki firması da almış olduğu siparişe istinaden istenen yemek çeklerini basarak kullanıma hazır hale getirir. Hazırlanan yemek çeklerini teslim alan çalışanlar daha sonra bu kuponlarla anlaşmalı üye iş yerlerinde öğle yemeği ihtiyaçlarını karşılar. 

Buraya küçük bir de açıklama ekleyelim: Yemek çeki geçerlilik süresi, içinde bulunulan yılın sonuna kadardır ve satın alınan çekler sadece alındıkları yıl geçerli olurlar. Yani yemek çeklerinin her yıl 31 Aralık tarihine kadar kullanılması gerekir. 

Yemek Çeki Kullanım Alanları

Yemek çeki kullanım alanları genel olarak yiyecek ve içecek servis edilen restoran, kafe gibi işletmelerdir. Bunun yanında yemek çeki, market alışverişlerinde de kullanılabilir. Fakat bunun için ilgili çek firmasının marketlerle de anlaşmış olması gerekir. Yani yemek çeki ile öğle yemeği gibi ihtiyaçlar her zaman karşılanabilir, fakat market alışverişi her zaman mümkün olmayabilir. 

Kullanım alanlarının sınırlı olması ve buna karşı geniş kullanım ağına sahip yemek kartı gibi modern sistemlerin yaygınlaşmasıyla birlikte yemek çeki sistemleri giderek daha az tercih edilir hale gelmiş durumda.

Yemek Çeki Vergi Avantajı Nelerdir?

Çalışanlara yemek desteği sunmak, belirli şartlara bağlı olarak vergi muafiyetine dahil edilen bir uygulamadır. Buna göre yemek çeki, 2025 günlük yemek ücreti olan 264 TL’lik tutara kadar vergi istisnasına tabi tutulur. 

Yemek çeki vergi avantajlarının bir de SGK prim istisnası uygulaması vardır. Fakat bu uygulamaya göre sadece nakit yerine de kullanılabilen yemek çeki tutarları SGK primlerinden muaf tutulur. Yani sadece yemek tüketimine yönelik yemek çekleri için SGK istisnası söz konusu değildir. Şartlara uygun yemek ödeneklerinin SGK muafiyeti, 2025 yılı için günlük 158 TL’dir. 

Yemek Çeki Kullanmanın Şirketlere Sağladığı Avantajlar

Yemek çeki kullanmak şirketlere bazı avantajlar sağlar. Bu avantajların başında elbette çalışan memnuniyeti gelir. Yöntem fark etmeksizin çalışanlara yemek desteği vermek memnuniyeti artırır. Bu da performansa ve çalışma verimliliğine olumlu bir şekilde yansır. Bunların yanında vergi muafiyeti, iş yerinde yemek verme zorunluluğunun olmaması ve çalışanlara tek tek nakit ödeme yapma yükünün olmaması gibi avantajlar da sayılabilir. 

Yemek çeklerinin bazı avantajları olsa bile diğer yaygın yöntemlerle karşılaştırıldığında çok sayıda dezavantajı da beraberinde getirdiği görülebilir. Yemek çeki dezavantajlarına şu örnekleri verebiliriz:

• Yemek çeki koçanının çalışanlara elden teslim edilmesi gerekir. Bu sistem dijitalleştirilemediği için çalışanlar bu koçanı sürekli yanında taşımak zorunda kalır.
• İşveren çalışanların öğle yemeği giderini online olarak yönetemediği için operasyonel karışıklıklar, gecikmeler ve zorluklar yaşanır. 
• Çalışanlar bakiyelerini online olarak göremedikleri için yemek koçanlarındaki çekleri sürekli saymak zorunda kalırlar. Bu da öğle yemeği gibi kısıtlı bir sürede, zaman kaybına yol açar.
• Yemek çeki koçanı kaybolabilir, yırtılabilir; bazı yemek çeklerinin mürekkebi silinebilir. Bu da çalışanın yemek çekini kullanamamasına ve mağdur olmasına yol açar.
• Ödenecek tutar çek tutarından az olduğunda para üstü verilemiyor oluşu çalışanları mağdur eder.
• Yemek çeklerinin her yıl 31 Aralık’a kadar kullanılması gerekir. Kullanılmayan yemek çekleri bir sonraki yıla devretmez. Bu da hak kaybına yol açabilir.

Yemek kartı firmaları tarafından sunulan kolaylıklar sayesinde bu dezavantajlardan kurtulmak mümkündür. Vergi ve SGK prim muafiyetinin bulunmasının yanında sürecin dijital olması, kullanım süresinde sınır bulunmaması ve bakiyenin tamamen kullanıcı kontrolünde olması, kart yöntemindeki önemli avantajlardandır.

Bunlara ek olarak kullanım noktası yaygınlığı açısından da yemek çekinin pek kullanışlı olmadığı söylenebilir. Çeklerin kullanılabileceği noktalar genellikle sınırlıyken Ticket kullanım noktaları oldukça yaygındır. Bu nedenle şirketlerin büyük çoğunluğu yemek ücreti ödeme yöntemini değiştirmiş durumda. Siz de daha avantajlı bir şekilde yemek desteği sunabilmek için Edenred’e başvurabilirsiniz.