Leasing olarak da bilinen finansal kiralama, son yılların en avantajlı finansman yöntemlerinden biridir. Finansal kiralama, herhangi bir yatırım malının öz kaynak kullanılarak satın alınması yerine, finansal kiralama (leasing) şirketleri aracılığıyla kullanım hakkının kiralanması anlamına gelir.
Yatırım mallarının öz kaynak ya da kredi kullanılmadan temin edilmesi, şirketlerin girişim veya büyüme planlarını hızlı bir şekilde hayata geçirmesine imkân sağlar. Bu yöntemle şirketlerin sermayesi ihtiyaç duyulan başka bir alana aktarılabilir; böylece verimlilik ve kâr sağlanabilir.
Sözleşme süresinin sonuna kadar malın hukuki mülkiyetinin leasing şirketinde kalması, kullanım hakkının ise tamamen kiracıya ait olması finansal kiralamanın belirleyici özelliğidir.
Kira sözleşme süresinin sonunda leasing şirketi, malın mülkiyetini sembolik bir bedel karşılığında kiracıya devredebilir. Tüm bunlar taraflar arasında yapılacak olan sözleşmeyle belirlenir. Kiracı yatırım malının mülkiyet hakkını almak istemezse, sözleşme sonunda kullanım hakkı son bulur.
Kimler Finansal Kiralama Yapabilir?
Finansal kiralama yöntemiyle temin edilecek yatırım malları kiracılar tarafından belirlenir. Fotokopi makinesinden tıbbi cihazlara, otomobillerden üretim makinelerine kadar her şey finansal kiralama sözleşmesinin konusu olabilir. Bu nedenle, hukuki işlem yapmaya yetkili olan tüm şahıs ve şirketler finansal kiralama yapabilir. Finansal kiralama işlemlerinde teknik olarak bir alt limit bulunmaz.
Dolayısıyla çeşitli meslek gruplarından kişiler, bireysel olarak da ofisleri için finansal kiralamadan yararlanabilir. Proje bazlı çalışan şirketler ya da KOBİ’ler, çiftçiler veya serbest çalışanlar ihtiyaç duyulan ekipmanları kısa süreli temin etmek istiyorlarsa, satın alma yerine kiralama yolunu tercih edebilirler. Finansal Kiralama Kanunu’na göre, kiralama sözleşmesinin süresi 4 yıldır.
Ancak, Bakanlar Kurulunun uygun gördüğü şartlar dahilinde sözleşme süresi kısaltılabilir. Bu şartlar şöyledir:
- Hazine Müsteşarlığı tarafından kullanım süresi 4 yıldan kısa olarak belirlenmiş mallar hakkındaki finansal kiralama sözleşmelerinin süresi kısaltılabilir.
- Yapılan ilk finansal kiralama sözleşmesinin süre bitiminden sonra, aynı mal ile ilgili yapılacak ikinci sözleşmenin süresi daha kısa olabilir. Bu şart yurt içi ve yurt dışı kiralama sözleşmelerinde geçerlidir.
- Savaş hali, doğal afetler ve ağır kaza gibi olağanüstü durumlarda, kiracı ya da kiralayanın zarar görmesi halinde sözleşme süresi kısaltılabilir.
Finansal Kiralama (Leasing) Avantajları Nelerdir?
Şirketlerin yatırım yaparken öz sermayesine dokunmadan, hızlı bir şekilde girişimlerini hayata geçirmesi finansal kiralamanın en önemli avantajıdır. Böylece, kiracı hem peşin satın almaların finansal yükünden kurtulur hem de öz kaynakların başka ihtiyaç ve kalemler için kullanılmasına olanak tanır.
Finansal kiralama işlemlerinde, ödeme planı kiracının talebi doğrultusunda belirlenir. Kiracı, ödemesini Türk Lirası ya da döviz cinsinden yapabilir. Kiracının nakit akışına göre kira bedelinin ödeneceği dönemler de kiracı tarafından belirlenebilir.
Ödenecek kira bedeli sabittir. Yapılan sözleşmelerdeki seçeneklere bağlı olarak, “Tam Hizmet Leasing’i” adı verilen paketle yatırım malının yanı sıra sigorta, nakliye ve ithalat bedeli gibi ödemeler de sözleşmeye dahil edilebilir. Bu şartlar şirketlere operasyonel kolaylık sağlar.
Leasing şirketlerinden kiralama yöntemiyle mal temin etmenin bir diğer avantajı ise Katma Değer Vergisi (KDV) indirimidir. Normal koşullarda, herhangi bir yatırım malı satın alınırken %18 ya da %8 KDV ödenir. Fakat aynı mal kiralandığında, bu vergi oranı %1’e düşer.
Bankadan alının kredilerden farklı olarak, finansal kiralama geri ödemelerinde Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) bulunmaz. Bu özellikler de finansal kiralamanın banka kredisine göre daha avantajlı olmasının sebepleri arasındadır. Özetle finansal kiralama tıpkı yemek kartı gibi vergisel avantaj da sağlar.
Finansal Kiralama Süreci Nasıl İşler?
Bir kişi ya da şirket, kiralamak istediği malı seçtikten sonra leasing şirketleri ile iletişime geçer; yatırım kararına ve ödeme planına uyum sağlayan bir finansal kiralama şirketiyle çalışmaya karar verir. Uygun görülen şirkete ödeme planı, proforma fatura ve şirket evrakları teslim edilir.
Kiracı ve kiralama şirketi arasında karşılıklı anlaşma sağlandığı takdirde sözleşme imzalanır. Bu sözleşme ile tarafların hak ve sorumlulukları güvence altına alınmış olur. Yatırım yapılacak mal, yurt içi ya da yurt dışından kiralama şirketi tarafından satın alınır.
Kiracı, sermaye kaybı yaşamadan temin ettiği mallarını çalıştırırken, kiralar sözleşmede belirlenen süre aralıklarında ödenir. Sözleşmede belirtilmişse, süre sonunda finansal kiralama şirketi kiracıya malın mülkiyetini devreder. Kiracının, kiraladığı yatırım malını bir başka sözleşmeyle üçüncü kişilere kiralama hakkı yoktur.
Finansal Kiralama Kanunu
Türkiye’de finansal kiralamaya ilişkin mevzuat, 2012 yılında 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’yla düzenlenmiştir. 6361 sayılı kanuna göre, tüm taşınır ve taşınmaz mallar finansal kiralama sözleşmesine konu olabilir.
Kiracının ya da kiralayanın iflası veya icra takibine uğraması, finansal kiralama muhasebe kaydı, sözleşmeye uymayan tarafa uygulanacak yaptırımlar ve cezalar bu kanunla detaylı olarak düzenlenmiştir. Finansal Kiralama Kanunu ile ilgili daha fazla bilgi almak istiyorsanız buraya tıklayabilirsiniz.
Bağlantı adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121213-1.htm
