Reddiyat Makbuzu Nedir?

Reddiyat makbuzu, çoğunlukla hukuki süreçlerde kullanılan ve geri ödemeyi gösteren bir resmi belgedir. Tahsilatların ve ödemelerin makbuzlar ile kayıt altına alınması, ilgili faaliyetin hukuki nitelik taşıyabilmesi için de önemlidir. Özellikle kamu kurumları ve devlet daireleri tarafından gerçekleştirilen tahsilat ve ödemelerin makbuzlandırılması oldukça yaygın bir işlemdir. Reddiyat makbuzu da bu süreçte kullanılır. Peki, tam olarak reddiyat makbuzu ne demektir ve reddiyat makbuzu neden kesilir?

Reddiyat Makbuzunun Tanımı ve İşlevi

Reddiyat makbuzu, dava ve mahkeme süreçlerinde adliye ve hukuk kurumlarına yapılan ödemelerin kullanılmayan kısmının ilgili kişiye geri ödendiğini gösteren belgedir. Reddiyat fişi olarak da adlandırılan bu belge, bir çeşit geri ödeme makbuzudur. 

Ülkemizdeki hukuki süreçlerde davacıdan, olası dava masraflarının karşılanabilmesi adına bir miktar para tahsil edilir. Tahsil edilen tutarla bilirkişi ödemesi, mahkeme harcı ve benzeri masraflar karşılanır. Dava sonuçlandığında önceden tahsil edilen miktarın tamamının kullanılmamış olması durumunda kalan tutar, davacıya iade edilir. Davacıya dava masrafı iadesi yapıldığını kayıt altına almak için de adliye veznedarı tarafından reddiyat makbuzu kesilir.

Reddiyat Makbuzu Ne Zaman Kesilir?

Reddiyat makbuzu, tahsil edilmiş bir tutarın iade edilmesine ilişkin kesilen bir ödeme makbuzudur. Temel kullanım alanı mahkemeler olup ancak davacıya geri ödenecek bir meblağ söz konusu ise kesilir. Yani fazla ödeme iadesi yapılacağında reddiyat makbuzu kesilirken tahsil edilen tutarın tamamı dava masrafı olarak harcanmışsa makbuz kesilmez. 

Reddiyat fişi sadece iade makbuzu olarak değil, doğrudan bir ödeme belgesi veya tahsilat makbuzu olarak da kesilebilir. Karşılıklı alacak verecek durumunda da taraflar reddiyat makbuzu düzenleyebilir. Bir borç ödemesi yapılırken veya alacak tahsili gerçekleşirken söz konusu faaliyetin hukuki geçerliliğe sahip olması için reddiyat makbuzu niteliğinde bir makbuz kesilebilir. 

Reddiyat Makbuzu Nasıl Düzenlenir?

Reddiyat makbuzunu ödeme sırasında veznedar kesse de makbuzun aslı saymanlık tarafından hazırlanır. Sonuçlanan bir davadan arta kalan bir tutar söz konusu ise bu tutar, sayman olarak görevlendirilen kişiler tarafından teslim alınır. Dava öncesi ödemeyi yapan kişi tarafından reddiyat beyanı verilmesi durumunda da sayman, reddiyat makbuzunu hazırlayarak ilgili birimlere iletir. Reddiyat makbuzu şu bilgileri içerecek şekilde hazırlanır:

• Alacaklı ve borçlunun adı ve soyadı
• Reddiyat kapsamında yapılacak ödemenin tutarı
• Ödeme tarihi
• Borçlu olan tarafın icra dairesi ve mahkeme bilgileri
• Hukuki idarenin ya da mahkemenin bilgileri
• Dava masrafları ile ilgili harcama detayları

Reddiyat Makbuzunun Önemi

Reddiyat makbuzu, hukuksal ve kamusal ödemelerde şeffaflık için büyük önem taşır. Vatandaşlar, dava süreçleri için yaptıkları ödemelerin ne kadarlık kısmının hangi amaçlarla kullanıldığını, reddiyat fişi üzerinde şeffaf bir şekilde görebilir. Bu da dava masraflarının doğru hesaplanabilmesini sağlayarak davacının gereğinden fazla masraf ödemesinin önüne geçer. 

Özetlemek gerekirse reddiyat makbuzu, davacıların dava masraflarını görebilmesini ve harcanmayan tutarı iade alabilmelerini sağladığı için önemlidir. Dolayısıyla dava süreçlerinde reddiyat beyanı vermek ve bu makbuzu düzenletmek de kişilerin yasal haklarını kullanabilmesi noktasında önem taşır. 

Reddiyat Makbuzu Çeşitleri

Reddiyat makbuzunun asıl kullanım alanı dava ödemeleri olup temel amacı da yapılan ödemeyi kayıt altına almaktır. Fakat aynı amaca sahip olup farklı alanlarda kullanılan makbuzlar da mevcuttur. Dolayısıyla bu amaca yönelik finansal belgelerin birçoğunu reddiyat makbuzu çeşidi olarak gösterebiliriz. 

Örneğin elden yapılan ödemeleri kayıt altına almak ve kanıtlayabilmek için düzenlenen tediye makbuzu, tıpkı reddiyat makbuzu gibi bir ödemenin hukuki nitelik taşıyabilmesi için düzenlenir. Ayrıca reddiyat makbuzu; bir tarafın ödemeyi, diğer tarafın da tahsilatı kabul ettiğini gösterir. Bu özellik doğrultusunda da borcun ödendiğini ve alacaklının bu ödemeyi kabul ettiğini belgeleyen ibraname örnek olarak gösterilebilir. 

Posta reddiyat makbuzu terimi ile de sık sık karşılaşmak mümkündür ve bu makbuzun farklı bir reddiyat fişi türü olduğu düşünebilir. Fakat birçok reddiyat makbuzunda “posta reddiyatı” ifadesi yer alır. Yani posta reddiyat makbuzu ile reddiyat fişi aynı belgeyi ifade eder. 

Reddiyat makbuzu gibi standart belgeler aslında hukuki açıdan oldukça önemlidir. Dolayısıyla günlük hayatta veya iş hayatında karşılaştığınız belgelerin kapsam ve amaçlarını bilmenizde fayda vardır. Birçok işlemde ihtiyaç duyabileceğiniz maaş bordrosu da hakkında bilgi sahibi olmanızın faydalı olabileceği bir belgedir. “Maaş Bordrosu Nedir?” başlıklı yazımızdan bu konu ile ilgili detaylı bilgiler alabilirsiniz. 

Reddiyat Makbuzu ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Şimdi, reddiyat makbuzu hakkında sık sorulan soruların cevaplarına göz atalım.

Reddiyat makbuzu ne için kullanılır?

Reddiyat makbuzu, dava masraflarından arta kalan tutarları davacıya iade etmek ve bu ödemenin yapıldığını belgelemek için kullanılır.

Reddiyat makbuzu kim tarafından düzenlenir?

Reddiyat makbuzu, ilgili dava için görevlendirilmiş olan sayman tarafından düzenlenir. 

Reddiyat makbuzunda hangi bilgiler yer alır?

Reddiyat makbuzunda davaya, mahkemeye ve dava masraflarına dair detaylar ile birlikte reddiyat ödemesinin yapıldığı kişi, ödemenin tutarı ve ödemenin yapıldığı tarih yer alır. 

Reddiyat makbuzu kaybolursa ne yapılmalı?

Reddiyat makbuzunun kaybolması halinde ilgili mahkemenin yetkili birimlerine veya adliyeye başvurularak makbuzun bir kopyası talep edilebilir veya UYAP üzerinden sorgulama yapılarak reddiyat bilgilerine ulaşılabilir. 

Reddiyat ödemesi nasıl sorgulanır?

Bir davanın reddiyat ödemesi ile ilgili bilgileri sorgulamak için 4060 UYAP SMS servisi kullanılabilir. Raddiyat sorgulama işlemi için TC_KIMLIK_NO DOSYA_NO REDDIYAT (Örnek: 12345678901 2023/1 REDDIYAT) yazıp 4060’a SMS gönderilmelidir. Reddiyat bilgisi kısa süre sonra SMS olarak gelecektir. 

Reddiyat ödemesini kim alır?

Reddiyat ödemesini dava başlamadan önce dava masrafları için ödeme yapan kişi alır. Reddiyat fişi, bu kişi adına düzenlenir ve ilgili tutar da bu kişiye verilir.