Ciro Nedir?

İşletmelerde finansal durumu ölçmek için hesaplanan birçok farklı metrik vardır. Finansal gösterge olarak hesaplanan bu metriklerden biri de cirodur. Çeşitli amaçlar doğrultusunda hesaplanan ciro, hemen her işletme sahibinin hakim olması gereken bir konudur. Öyleyse “Ciro ne demek ve ciro nasıl hesaplanır?” sorularına detaylıca cevap verelim. 

Cironun Tanımı ve Kapsamı

Ciro; gider, maliyet ve harcamalar düşülmeden hesaplanan toplam kazancı ifade eder. Aylık, yıllık veya belirli iki tarih arasındaki dönemsel kazancın hesaplanmasıyla bulunan ciro, söz konusu kazancın elde edilme sürecindeki hiçbir gider ve harcamayı içermez. Dolayısıyla brüt satışlar ve gelir hakkında fikir verir, fakat kâr ve zarar konusunda tek başına bir gösterge değildir. 

Ciro, kaynağı fark etmeksizin işletmenin kasasına para girmesini sağlayan tüm satışları kapsar. Genellikle yurt içi satışlar, yurt dışı satışlar ve diğer hizmetlerden elde edilen gelirleri kapsayacak şekilde hesaplanır. Ayrıca ciro hesaplamaları; mikro işletmelerden KOBİ’lere, kurumsal firmalardan e-ticaret şirketlerine kadar her ölçekten işletme tarafından kullanılır. 

Ciro Çeşitleri Nelerdir?

Ciro, günlükten yıllığa doğru genişleyen hesaplanma dönemlerine göre dört ana çeşide sahiptir. Peki; günlük, haftalık, aylık ve yıllık ciro nedir?

• Günlük ciro: Her günün sonunda hesaplanan, genellikle küçük ve mikro işletmelerde kullanılan yöntemdir. 
• Haftalık ciro: Haftada bir hesaplanan, özellikle haftalık ödemeler (haftalık maaş vb.) yapan küçük ve orta ölçekli işletmelerin kullandığı yöntemdir.
• Aylık ciro: Ayda bir hesaplanan, düzenli gelir ve giderlerin çoğunlukla aylık periyotlarla gerçekleşmesinden dolayı en çok tercih edilen yöntemdir.
• Yıllık ciro: Her yıl hesaplanan ve genellikle diğer yöntemlerle birlikte her ölçekten işletmenin kullandığı yöntemdir. 

Günlük ve haftalık ciro takibi yapan küçük ölçekli işletmelerde bu hesaplama genellikle işletme sahibi veya bir çalışan tarafından yapılır. Orta ölçekli işletmelerde muhasebecilerden destek alınırken büyük ölçekli şirketlerde ciro hesaplama görevini finans departmanları üstlenir. 

Ciro Nasıl Hesaplanır?

Ciro hesaplaması, işletmenin kasasına giren toplam gelirin bulunması mantığına dayanır ve bu nedenle oldukça basittir. Bu süreçte ele alınan kalemlere bağlı olarak gayrisafi hasılat ve safi hasılat olmak üzere iki farklı ciro hesaplama yönteminden bahsetmek mümkündür. Her iki yöntemin de farklı kullanım amaçları vardır. Örneğin gayrisafi hasılat yöntemi satış hacmini görmek, safi hasılat ise net satışları görmek amacıyla kullanılabilir. Bu yöntemlere göre ciro hesaplama formülü ise şu şekildedir:

Gayrisafi Hasılat Yöntemi ile Ciro

Gayrisafi hasılat yöntemi ile ciro; yurt içi satış gelirleri, yurt dışı satış gelirleri ve diğer gelirlerin toplanmasıyla bulunur. Yurt içi gelirler için G1, yurt dışı gelirler için G2 ve diğer gelirler için G3 kısaltmasını kullandığımızda formül şöyle olur:

• Ciro = G1 + G2 + G3

Safi Hasılat Yöntemi ile Ciro

Safi hasılat yönteminde daha net bir fikir edinmek mümkün olduğu için bu yöntem çok daha sık kullanılır. Çünkü safi hasılat ile ciro hesaplanırken satış tutarları üzerinden yapılan indirim ve iskontolar ile iade edilen tutarlar da hesaba dahil edilir. Böylece işletme kasasına giren para net bir şekilde görülebilir. Üç temel gelir kalemi için yine G1, G2 ve G3 diyebiliriz. İndirimler için İ1, iskontolar için İ2 ve iadeler için de İ3 diyerek safi hasılat yöntemi ciro hesaplama formülünü şöyle oluşturabiliriz:

• Ciro = (G1 + G2 + G3) - (İ1 + İ2 + İ3)

Ciro ile Kâr Arasındaki Fark Nedir?

Ciro ile kâr arasındaki fark; cironun toplam brüt geliri, kârın ise giderler düşüldükten sonra kalan net geliri göstermesidir. İşletmeler, ticari faaliyetler sonucunda kasalarına giren toplam parayı bulmak için ciro hesaplaması yaparken kâr hesaplamasında tüm masraf, gider ve maliyet kalemleri hesaplamadan düşülür. Özetle kâr hesaplanmadan önce ciro hesaplanır ve gider tutarları cirodan düşülür. 

Ciro Neden Önemlidir?

Ciro; mali tablo süreçlerinden işletme defteri kayıtlarına, iş hacminden işletme performansına kadar birçok farklı açıdan önem taşır. Geliri gösteren ciro, kâr hesaplamasında da kullanıldığı için kâr-zarar muhasebesinin önemli bir kalemidir. Kâr marjının artırılması konusunda dikkate alınması gereken en önemli metriklerden biridir. 

Mali tablolar oluşturulurken ve defter kayıtları yapılırken de ciro hesaplamasından yararlanılır. Öyle ki bu kayıtlar ile cironun örtüşmesi gerekir. Bir uyumsuzluk olması, kayıtlarda hata olduğunu gösterir. Kısa vadeli ciro hesaplamaları sayesinde hatalar kısa sürede tespit edilir ve sorunun büyümesi önlenir.

Ciro, bir işletmenin satış performansını ölçmek açısından da önemlidir. Çünkü yüksek ciro, işletmenin satış konusunda başarılı olduğunu; düşük ciro ise tam tersini gösterir. Satış performansını ölçerken sadece kâra bakmak her zaman doğru sonuç vermeyeceği için ciroyu da metrik olarak kullanmak faydalıdır. 

Ciro Analizi Nasıl Yapılır?

Ciro analizi, temelde kâr marjını artırmaya odaklı bir şekilde yapılır. Ciro tutarında büyüme, her işletmenin hedefidir. Fakat yüksek ciro her zaman yüksek kâr anlamına gelmez. Söz konusu analiz de burada devreye girer. Bir işletmenin kâr marjı düşükse ilk olarak ciro analiz edilir ve yetersiz ciro tutarı elde ediliyorsa satışların artırılması konusunda çalışmalar yapılır. Ama ciro yeterince yüksek olmasına rağmen kâr az ise bu durumda da maliyet ve giderlerin düşürülmesi konusunda çalışma yapılması gerekir. 

Ciro Artışını Sağlamak İçin İpuçları

Ciro artışını sağlamak için odaklanmanız gereken temel alan satıştır. Çünkü ciroyu oluşturan kalemler, satışlardan gelen gelirlerdir. Bu noktada bazı satış ve pazarlama yöntemlerini uygulayabilir, ayrıca satışlara etki edebilecek yan faktörler üzerinde çalışabilirsiniz. İşte, ciro artışına yardımcı olabilecek bazı ipuçları:

• Pazarlama stratejinizi gözden geçirip yenilikçi yöntemlere başvurun.
• Fiyat politikanızı piyasa ve pazar ortalamalarına göre yeniden düzenleyin. 
• İndirim, iskonto, hediye çeki ve hediye ürün içeren kampanyalar düzenleyerek müşterilerinizi satın almaya teşvik edin. 
• Hedef kitlenizi genişleterek daha fazla müşteriye ulaşmaya çalışın. 
• Ürün ve sektör uygunluğunuza bağlı olarak e-ticarete yönelip farklı bölgelerdeki müşterilere de satış yapın.
• Prim, performans ödülü, yemek kartı ve benzer teşviklerle çalışanlarınızın performansını ve verimliliğini artırın. 
• Müşteri hizmetleri ve satış sonrası destek konularında çalışma yaparak müşteri memnuniyetini artırın. 

Ciro; küçük, orta ve büyük fark etmeksizin tüm işletme ve şirketlerin hakim olması gereken bir konudur. Ölçeğinden bağımsız olarak her işletmenin bilmesi gereken bir başka konu ise irsaliyedir. Özellikle toplu satış ve tedarik gibi süreçlerde önem taşıyan irsaliye hakkında bilgi sahibi olmak için “İrsaliye Nedir Nasıl Düzenlenir?” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz. 

Ciro ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Son olarak ciro hakkında sıkça sorulan soruları cevaplayalım. 

Ciro neyi ifade eder?

Ciro, bir işletmenin maliyet ve giderler düşülmeden önceki toplam gelirini ifade eder. 

Ciro nasıl hesaplanır?

Ciro, hesaplama yapılacak dönem içerisindeki satış ve diğer hizmetler üzerinden elde edilen gelirlerin toplanmasıyla hesaplanır. 

Ciro ve kâr aynı şey midir?

Ciro ve kâr farklı göstergelerdir. Ciro sadece gelirleri içerirken kâr, gelirlerden giderler çıkarılarak bulunur. 

Ciro neden önemlidir?

Ciro, bir işletmenin satış hacmini ve satış performansını görebilmesi açısından önemlidir. Ayrıca kâr marjı hesaplaması ve kâr-zarar dengesi konuları için de önemli bir metriktir. 

Ciro artışı nasıl sağlanır?

Ciro artışı, satışların artırılmasıyla sağlanır. Satışları artırmak için ise satış ve pazarlama konularına önem verilmeli, ayrıca satışları etkileyen tüm detaylar ele alınmalıdır.